วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2557
ทัศนะของสื่อหนังสือพิมพ์และปัญญาชนสาธารณะที่มีต่อสถานะและบทบาทของสถาบันกษัตริย์ ระหว่าง พ.ศ. 2535-2540
โดย กิตติศักดิ์ สุจิตตารมย์
ดาวน์โหลดได้ที่ http://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:104079
บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์นี้มุ่งศึกษาทัศนะของสื่อหนังสือพิมพ์และปัญญาชนสาธารณะที่มีต่อสถานะและบทบาทของสถาบันกษัตริย์ ระหว่าง พ.ศ. 2535-2540 นับตั้งแต่กรณีเหตุการณ์พฤษภา 2535 สู่การเคลื่อนไหวการปฏิรูปการเมืองจนถึงการร่างรัฐธรรมนูญ 2540
จากการศึกษาพบว่า สื่อหนังสือพิมพ์และปัญญาชนสาธารณะซึ่งมีบทบาทอันโดดเด่นหลังพฤษภา 35 ได้เสนอแนวคิดกษัตริย์นิยม (royalism) ควบคู่กับการสร้างทัศนะวิพากษ์ต่อความชอบธรรมของนักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้ง ดังในกรณีต่างๆ ได้แก่ เหตุการณ์พฤษภา 35 ที่นักวิชาการมีบทบาทนำในการเคลื่อนไหวเสนอให้สถาบันกษัตริย์ใช้อำนาจยุบสภา หลังจากเหตุการณ์ มีการเคลื่อนไหวเรียกร้องนายกรัฐมนตรี "คนกลาง"/"พระราชทาน" กระทั่งได้นายกรัฐมนตรีอานันท์ ปันยารชุน จากนั้น มีการถวายฎีกา "สภากระจก" ซึ่งอาศัยพระราชอำนาจในการก่อตั้งสมัชชาแห่งชาติเพื่อช่วยงานรัฐสภา ข้อเรียกร้องให้มี "การปฏิรูปการเมือง" ก็ได้เสนอให้สถาบันกษัตริย์มีส่วนในการกำหนดผู้นำการปฏิรูป ระหว่างกระบวนการรณรงค์นี้ได้มีการผลิตความคิด "ถวายพระราชอำนาจ" ที่ต้องการกีดกันไม่ให้รัฐสภามีอำนาจในการกำหนดการปฏิรูปอีก ด้วย ทั้งหมดนี้ สื่อหนังสือพิมพ์และปัญญาชนสาธารณะมีบทบาทหลักในการเสนอความคิด
จากกรณีที่กล่าวมา คุณลักษณะใหม่ของกระแสความคิดกษัตริย์นิยมในแง่ที่ถูกเปรียบเทียบกับนักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้งมีอย่างน้อย 3 ประการ ประการแรก ในแง่ความเป็นตัวแทน เสนอว่า สถาบันกษัตริย์เป็นตัวแทนเจตจำนงของประชาชนมากกว่านักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้ง ประการสอง ในแง่ความเป็นผู้นำ เสนอว่า สถาบันกษัตริย์สามารถแสดงความเป็นผู้นำในการกำหนดวาระทางสังคมได้มากกว่านักการเมือง ประการที่สาม ในแง่ขอบเขตอำนาจเสนอว่า ควรขยายพระราชอำนาจในรัฐธรรมนูญให้สถาบันกษัตริย์ในขณะที่ควรจำกัดการใช้อำนาจของนักการเมือง