วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2556
เปรียบเทียบนโยบายสร้างรัฐประชาชาติที่ส่งผลต่อการเกิดความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ประเทศไทย (พ.ศ. 2481-2500) กับความรุนแรงในมินดาเนาประเทศฟิลิปปินส์ (พ.ศ.2489-2514)
โดย ณัฐนี อมรประดับกุล
ดาวน์โหลดได้ที่ http://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:94788

บทคัดย่อ

          วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาปัญหาความรุนแรงที่เกิดขึ้นในจังหวัดชายแดนภาคใต้และความ รุนแรงในมินดาเนาประเทศฟิลิปปินส์ช่วงการสร้างรัฐประชาชาติ ทั้งสองกรณีมีรากฐานทางประวัติศาสตร์และเงื่อนไขปัจจัยเหตุร่วมสมัยใกล้เคียง ทั้งในแง่ของบริบททางความคิดและการใช้ความรุนแรงเพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจในการกำหนดทิศทางการเมือง สังคม และวัฒนธรรมของตนเองจนนำไปสู่ปัญหาการต่อสู้กับรัฐบาลศูนย์กลางอำนาจ ซึ่งผู้ปกครองหรือรัฐบาลทั้งสองประเทศมีพลวัตและการตอบสนองต่อปัญหาผ่านการกำหนดนโยบายที่ใกล้เคียงกันอย่างน่าสนใจ
          จากการศึกษาถึงรายละเอียดของรากฐานประวัติศาสตร์ พัฒนาการของนโยบายแต่ละ ช่วงเวลา และการอธิบายด้วยการเปรียบเทียบภายใต้กรอบความคิดเกี่ยวกับโครงสร้างรัฐประชาชาติ (Nation-State) ในบริบทของการเมืองการปกครองของรัฐไทยที่มีผลต่อสี่จังหวัดภาคใต้และการปกครองของรัฐฟิลิปปินส์ต่อบริเวณมินดาเนา จะพบว่ารากฐานประวัติศาสตร์และประสบการณ์เกี่ยวกับพัฒนาการสู่รัฐชาติมีส่วนหล่อหลอมให้เกิดสำนึกศาสนาชาติพันธุ์ในระดับที่แตกต่างกัน ทำให้ชาวมุสลิมในฟิลิปปินส์มีสำนึกในการเรียกร้องต่อรัฐบาลที่จินตนาการไปถึงความเป็นชาติโมโรร่วมกันที่ชัดเจนกว่ามุสลิมที่ปาตานี เนื่องจากประสบการณ์ในการสร้างความเป็นชาติและความเป็นรัฐที่ไม่เหมือนกัน
          ขณะที่ในช่วงการสร้างรัฐประชาชาติของทั้งสองประเทศ นอกจากปัจจัยที่ว่ารัฐชาติกำลังเพื่องฟูอยู่แล้ว จะพบว่าอิทธิพลและความจำเป็นบางอย่างมีผลให้รัฐบาลไทยและฟิลิปปินส์จำเป็นต้องใช้นโยบายลักษณะเดียวกันเพื่อผสมกลมกลืนและในอีกด้านหนึ่งก็เป็นการแบ่งแยกชาว มุสลิมออกไปจากประชาชนส่วนใหญ่ จากนโยบายช่วงสร้างชาติทำให้ทั้งรัฐบาลสองประเทศต้องประสบปัญหาการต่อต้านจากชาวมุสลิมไม่ต่างกัน อันเป็นจุดบ่งชี้ให้เห็นถึงความไม่เหมาะสมของนโยบายสร้างชาติที่เร่งรีบเกิดขึ้น โดยเฉพาะค่านิยมการใช้กำลังฝ่ายรัฐเข้าแก้ไขปัญหา แต่ท้ายที่สุดแล้วรัฐทั้งสองกลับมีวิธีจัดการกับปัญหาที่แตกต่างกัน ซึ่งเป็นผลผลิตจากประวัติศาสตร์ประสบการณ์ โครงสร้างรัฐประชาชาติ และทัศนคติต่อรัฐชาติหลังผ่านพ้นยุคสงครามเย็นแล้วที่ไม่เหมือนกัน การเปรียบเทียบนโยบายรัฐประชาชาติของไทยและรัฐประชาชาติฟิลิปปินส์จึงเป็นสิ่งที่นำไปสู่การเข้าใจหลักการสำคัญของรัฐบาลในกำหนดนโยบายทั้งในเวลานั้นและเวลาต่อมา โดย ฟิลิปปินส์เลือกที่จะใช้วิธีการกระจายอำนาจเพื่อไปสู่การปกครองตนเอง ขณะที่กรณีประเทศไทยนโยบายยุคสร้างชาติยังคงถูกใช้ต่อเนื่องมาจนกระทั่งปัจจุบัน ซึ่งกระบวนการสร้างรัฐประชาชาติไทยได้กลายเป็นปัญหาหลักที่ทำให้สถานการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ไม่อาจเดินไปสู่ทางออกด้วยสันติวิธีที่แท้จริงได้เช่นกรณีฟิลิปปินส์ที่มีแนวโน้มพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้น