วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2555
การสร้างความตระหนักรู้ในความเป็นชาติจีนสมัยใหม่ : ศึกษาผ่านวิวัฒนาการประวัติศาสตร์นิพนธ์จีนยุคสมัยใหม่ ค.ศ. 1895-1945
โดย จุฬาลักษณ์ ปลื้มปัญญา
ดาวน์โหลดได้ที่ http://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:101675

บทคัดย่อ

        วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาอัตลักษณ์ของชาวจีนสมัยใหม่ผ่านประวัติศาสตร์นิพนธ์ตั้งแต่ยุคแรกเริ่มจนกระทั้งถึงสงครามโลกครั้งที่ 2 เนื่องจากประวัติศาสตร์เป็นศาสตร์ที่เกิดขึ้นพร้อมกับอารยธรรมจีน การศึกษาประวัติศาสตร์นิพนธ์จะช่วยให้สร้างความเข้าใจต่อกระบวนการสร้างอัตลักษณ์ของชาวจีน
         จากการศึกษาพบว่า อัตลักษณ์ของชาวจีนในสมัยโบราณอยู่บนฐานความคิดของปรัชญาจีนอันมีฐานความเชื่อแบบธรรมชาตินิยมและมนุษยนิยมเชื่อมโยงกับระบบการปกครองและหลักทางศีลธรรมอันเป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างทางสังคมจีน โดยมีปัจจัยขับเคลื่อนทางประวัติศาสตร์คือกลุ่มชนชั้นนำหรือผู้ปกครอง แต่เมื่อเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ แนวคิดทางประวัติศาสตร์ของชาวจีนถูกกระทบอย่างรุนแรงจากกระบวนการสร้างความเป็นสมัยใหม่ ชาวจีนผู้ตระหนักรู้ถึงระบบรัฐชาติอันเป็นผลจากความเป็นสมัยใหม่ของโลกจึงจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงอัตลักษณ์ของตนเองเพื่อสามารถดำรงอยู่ภายในโลกสมัยใหม่ กระนั้นอัตลักษณ์และความตระหนักรู้ดังกล่าวจำเป็นต้องวางอยู่บนฐานของวัฒนธรรมดั้งเดิมของตนเพื่อสร้างความสืบเนื่องระหว่างอดีตและ ปัจจุบันอันเป็นส่วนประกอบสำคัญของการเป็นรัฐชาติ ประวัติศาสตร์นิพนธ์จีนจึงเริ่มปรากฏความเปลี่ยนแปลงในช่วงสงครามฝิ่น และเห็นความแตกต่างอย่างชัดเจนก่อนการปฏิวัติชิงไฮ่ (The Chinese Revolution of 1911 หรือ Xinhai Revolution) ปี 1911 ซึ่งปัญญาชนจีนผู้มีความคิดปฏิวัติและปฏิรูปและได้รับอิทธิพลจากแนวคิดตะวันตกและญี่ปุ่นได้พยายามสร้างประวัติศาสตร์ชาติใหม่อันสอดคล้องกับแนวคิดทางด้านปฏิวัติและปฏิรูปของตน
         แม้ชาวจีนจะสามารถล้มล้างระบบการปกครองแบบราชวงศ์ได้แล้วก็ตาม ผลกระทบจากความเป็นสมัยใหม่ทำให้ชาวจีนต้องรื้อและสร้างประวัติศาสตร์ชาติจีนสมัยใหม่ให้เหมาะสม กับรัฐชาติจีน ประวัติศาสตร์นิพนธ์จีนใหม่ที่เกิดขึ้นนั้นจึงมุ่งเน้นความเป็นชาติจีนที่มีความแข็งแกร่งและเป็นหนึ่ง ซึ่งประวัติศาสตร์นิพนธ์และกระบวนการศึกษาทางประวัติศาสตร์ได้เปลี่ยนไปอย่างชัดเจนอีกครั้งในช่วงการเคลื่อนไหววัฒนธรรมใหม่ (New Culture Movement)และการเคลื่อนไหว 4 พฤษภา (The May Fourth Movement) ในทศวรรษที่ 1910 กระนั้นการ ตีความของความเป็นชาติจีนสมัยใหม่กลับมีความแตกต่างกันออกไปตามแต่การตีความของนัก คิดแต่ละท่าน อย่างไรก็ดี อัตลักษณ์ของชาติจีนสมัยที่สามารถอธิบายได้จากประวัติศาสตร์นิพนธ์นี้ยังมีรากฐานบนอัตลักษณ์และวัฒนธรรมจีนดั้งเดิม อันแสดงถึงเอกลักษณ์ของชาติที่ไม่เหมือนใครภายใต้ระบบรัฐชาติสมัยใหม่ในโลกแห่งรัฐชาติ