วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2565
การค้ายาจีนแผนโบราณในประเทศไทย พ.ศ. 2493-2518
โดย วัฒนา กีรติชาญเดชา
ดาวน์โหลดได้ที่ https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:306912

บทคัดย่อ

        วิทยานิพนธ์เล่มนี้ต้องการศึกษาพัฒนาการของการค้ายาจีนแผนโบราณในประเทศไทยระหว่างพ.ศ. 2493-2518 เป็นช่วงเวลาที่มีความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและการค้าระหว่างประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาชนจีนภายใต้สถานการณ์ของสงครามเย็น ที่ส่งผลกระทบต่อธุรกิจและการบริโภคยาจีนแผนโบราณจากนโยบายไม่ค้าขายกับประเทศจีนแผ่นดินใหญ่ของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ อย่างไรก็ตาม ยาจีนจากประเทศจีนยังคงเข้าสู่อุตสาหกรรมยาจีนในไทยด้วยการค้าทางอ้อมระหว่างไทย-จีนผ่านประเทศที่สาม ทำให้ยาจีนจากประเทศจีนแผ่นดินใหญ่สามารถหล่อเลี้ยงธุรกิจการแพทย์และการผลิตยาจีน ความนิยมในการบริโภคยาจีนทำให้ยาจีนยังคงดำรงอยู่ในสังคมไทย เห็นได้จากคำร้องขอขึ้นทะเบียนยาจีนทั้งที่ผลิตในไทยและนำเข้าจากต่างประเทศมีจำนวนมาก ทำให้กระทรวงสาธารณสุขเข้ามาควบคุมแตกต่างจากยาแผนโบราณอื่น ๆโดยจำแนกยาจีนเป็นหมวดหมู่เฉพาะและจัดตั้งคณะอนุกรรมการเฉพาะสำหรับพิจารณาการขึ้นทะเบียนยาจีน การบริโภคยาจีนยังมีความสำคัญต่อวัฒนธรรมของชุมชนชาวจีนในประเทศไทย การห้ามนำเข้ายาจีนใน พ.ศ. 2502 เป็นเหตุการณ์ที่ได้รับความสนใจจากชาวจีนและมีการเคลื่อนไหวเพื่อปกป้องการค้าและต่อรองกับ รัฐไทยเพื่อยกเลิกคำสั่งห้ามนำเข้ายาจีนจนนำไปสู่การผ่อนผันการนำเข้ายาจีนในระยะเวลาหนึ่ง